Gerek dünyada gerekse ülkemizde obezite hadise sayılarının yükselmesiyle birlikte obezite ameliyatları da süratle yaygınlaşıyor. Fakat pek çok hastada belli kriterlere uyulmadığında tekrar kilo alımı gerçekleşebiliyor. Hastaların en az 3 yıllık obezite sıkıntısını yaşaması, yandaş hastalıklarda kullanılan ilaçların sıklığı ve tipleri, ameliyatın yapılacağı merkezin tam donanımlı olması hem ameliyat sonucunun kalıcı olması açısından hem de hastanın sıhhati için büyük kıymet taşıyor. Memorial Şişli Hastanesi Obezite Cerrahisi Merkezi’nden Prof. Dr. Halil Coşkun, obezite ameliyatlarındaki değerli kriterler hakkında bilgi verdi.
Günümüzün en büyük sıhhat meselelerinin başlarında gelen obezite, her geçen gün artış sayısıyla da dikkatleri çekmektedir. 2000’li yılların başında ABD’de obezite görülme sıklığı yüzde 30.5’ten yüzde 41.9’a yükselmiştir. 2019’da yeniden ABD’de obeziteye ilişkin ekonomik sarfiyatlar 173 milyar dolar olmuştur. Türkiye’de ise 2019 yılı datalarına nazaran bayanların yüzde 24.8’i obez ve yüzde 30.4’ünün obez öncesi devirde olduğu; erkeklerin ise yüzde 17.3’ünün obez, yüzde 39.7’sinin de obez öncesi devirde olduğu tespit edilmiştir. Dünya çapında ise obezite sayıları 1975 yılından beri yaklaşık 3 katına çıkmıştır; 5-18 yaş ortasında da 340 milyondan fazla çocuk obezite hastası ya da fazla kiloludur. Tüm dünya oranlarında yetişkinlerinse yüzde 39’u çok kiloludur. Bu nedenle obezitenin sayısı arttıkça, yapılan obezite ameliyatlarının sayısı da yükselmektedir. Tıbbi olarak bakıldığında ameliyat sayılarının artmasının nedeni obezite ve morbid obezite görülen hastalarda diyet, idman ve ilaç tedavileri tam olarak tesir gösterememesidir. Bunun yanında obeziteyle birlikte yandaş hastalıklarda da artış olması tehlikenin ne kadar büyük olduğunun bir göstergesidir.
Uygun hasta kümesinde epey tesirli bir yöntem
Hastaların obezite ameliyatlarının sihirli bir değnek olmadığını ancak kilo vermede çok tesirli bir araç olduğunu bilmeleri gerekir. Obezite ameliyatları, yeterli kilo kaybettirmekle birlikte, kaybedilen kilonun daha uygun korunmasını sağlamakta ve obeziteye bağlı yandaş hastalıklarda gerileme sağlamakta ve bazen bu hastalıkların tedavisinde de kullanılmaktadır. Bu nedenle ameliyatlar uygun hasta kümelerinde epey efektif bir tedavi usulü olmaktadır.
18 yaş altına ya da 65 yaş üzerine uygulanabiliyor
Bu bahiste en çok sorulan sorulardan biri de hangi yaşlar aralığında obezite ameliyatlarının yapılıp yapılmayacağıdır. 18 ile 65 yaş ortasındaki her hasta ameliyat edilebilmektedir. 18 yaş altında ise hastalar seçilerek çocuk endokrinoloji ve çocuk psikiyatristi uzmanlarından görüş alınarak obezite ameliyatı yapılabilmektedir. Obezite ameliyatlarında bir öteki özel küme da 65 yaş üstündeki hastalardır. Bu kümede da anestezi açısından uygunluk varsa ameliyat gerçekleştirilebilmektedir.
Obezite ameliyatlarının başarılı ve yüz güldürücü olması için kimi kriterler bulunmaktadır. VKİ kıymetinin yanında farklı kriterler de gündemdedir. Bunlar şöyle sıralanabilir:
1. Hastanın en az 3 yıllık obezite sorunu varsa obezite ameliyatı düşünülmeli
Ancak her hastanın ameliyat edilmemesi gerektiği de bilinmelidir. Ameliyat için seçim kriterleri bulunmaktadır ve bu kriterler tüm dünya tarafından uygulanmaktadır. Beden Kitle İndeksi 35’in üzerinde olan hastalar artık obezite ameliyatlarına yönlendirilmektedir. Lakin bunda da bir kriter vardır. Hastaların en az 3 yıllık obezite sıkıntısının bulunması da ameliyat için bir kriterdir. Bunun yanında son yıllarda metabolik cerrahi kavramı gündeme gelmiştir. Burada da Beden Kitle İndeksi 30 ile 35 ortasında olan, ağır diyabet yahut hipertansiyon hastaları değerli bir kümedir. Ağır diyabeti, hipertansiyonu olan hastalar şayet ilaçlardan yarar göremiyorsa ve kilo veremiyorsa bu küme metabolik cerrahi açısından bedellendirilmektedir. Bu ameliyatların sonuçlarının da son derece başarılı bilinmektedir.
2. Hastaların yandaş hastalıklarının olması ameliyat tipini belirleyebiliyor
Tüm bunların dışında da çabucak hemen herkes obezite ameliyatı denildiğinde tüp mide yani sleeve gastrektomi formülünü bilmektedir. Lakin çok farklı ameliyat sistemleri de bulunmaktadır. Hangi hastaya hangi metodun uygun olduğu cerrah ve hasta tarafından belirlenmektedir. Her usulün farklı handikapları olabilir. Örneğin hasta ameliyat sonrasında vitamin ve mineral kullanımını yapmak istemezse, bu hastaya gastrik bypass ve duedonal switch uygulaması uygulanması riskli olabilir. Zira ameliyat sonrasında vitamin ve mineral kullanımına muhtaçlık olur. Bunun yanında hastanın diyabeti varsa kaç yıldır diyabeti olduğu, hangi ilaçları ne sıklıkta kullandığı, hipertansiyon kelam hususuysa ne kadar vakittir hipertansiyonu olduğuna nazaran ameliyat tekniği belirlenmektedir.
3. Asgarî 2 sene yakın takip gerektiriyor
Obezite ameliyatları sonrasında hastaların yeni beslenme sistemlerine uyması çok değerlidir. Obezite ameliyatlarından sonraki süreçte hastaların kesinlikle bariatrik diyetisyen eşliğinde hayatlarına devam etmesi gerekir. Ameliyat öncesinde beslenme eğitimine başlamak ameliyat sonrası periyot için büyük kıymet taşır. Ve bu hastalar ameliyat bitiminden sonra en az 2 sene boyunca hem bariatrik diyetisyen hem de cerrahi takım tarafından yakından takip edilmelidir. Belli aralıklarla hastaların kan ve idrar tetkiklerinin yapılması sıhhat açısından hayati rol oynar. 2. yıldan sonra hastalardan yıllık takiplere gelmeleri istenmektedir.
4. Tam donanımlı merkezler ameliyat güvenliği için çok önemli
Ameliyattan sonraki iki seneyi tamamlayan hastalarda dikkat edilmediği takdirde kilo alımları olabilmektedir. Bu nedenle hastaların cerrahi takım ile sıkı bağlantıda olması kıymetlidir. Obezite ameliyatlarının tam teşekküllü bir hastanede yapılması gerekir. Bu hastanenin endoskopi, kardiyoloji, girişimsel radyoloji, radyoloji, göğüs hastalıkları, ağır bakım açısından güçlü olması tüm riskleri en aza indirir. Mümkün bir sorunda hastanelerde bulunan yan kollar büyük değer taşır. Makul bir düzeyin üstü kurumlarda, deneyimli gruplar tarafından gerek laparoskopik gerekse de robotik biçimde yapılan obezite ameliyatlarının sonuçları hastaların da ahengiyle hem olumlu hem de uzun vadeli kalıcı olmaktadır.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
News
