AB’nin 50 milyon Avro ile desteklediği projenin muvaffakiyetleri ortasında geçim kaynaklarının güzelleştirilmesi ve konut sahibi belediyeler için yeni atık idare altyapısının inşa edilmesi de yer alıyor
Dört yıl süren 50 milyon Avroluk ortak programın Ankara’da bugün yapılan kapanış etkinliğinde Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) ve Avrupa Birliği (AB), Türkiye’nin mülteci akınından en çok etkilenen bölgelerinde Suriyeli mülteciler, konut sahibi topluluklar, ulusal ve mahallî kurumların ekonomik ve toplumsal dayanıklılığını güçlendiren kapsamlı ve sürdürülebilir tahlillerin değerini vurguladı.
“Suriye Krizine Karşılık Olarak Türkiye’de Dayanıklılık Projesi (TDP)” kapsamında UNDP, Türkiye’de 11 vilayette, Suriyeliler ve kırılgan konut sahibi topluluk üyelerinin maharetlerini geliştirmek ve istihdamını artırmak için gayret gösterdi, belediye hizmetlerini güçlendirdi, yerinden edilmiş Suriyelilere lisan ve maharet eğitimi sağladı. Bu teşebbüs, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve İLBANK iştirakinde yürütüldü.
“Türkiye bugüne kadar, 3,7 milyon yerinden edilmiş Suriyeliye kucak açarak her türlü övgüye layık konukseverlik gösterdi; Suriyelilerin ulusal eğitim ve sıhhat sistemine dahil edilmesi, işgücü piyasasında yer almalarına müsaade verilmesi başka bağlamlar için örnek teşkil ediyor” diyen UNDP Türkiye Mukim Temsilcisi Louisa Vinton kelamlarına şöyle devam etti: “Bizim rehber prensibimiz hep, mültecilerin geçim kaynakları ve ömür standartlarını düzgünleştirme uğraşlarının, mesken sahibi topluluklardan başka olarak değil, onların da genel iyiliğine katkıda bulunacak biçimde gerçekleştirilmesi olmuştur.”
Proje, Türkiye’ye 2,4 milyar Avro tahsis eden AB MADAD İnanç Fonu tarafından finanse edildi. AB daha sonra da, Türkiye’deki Mülteciler için Mali Yardım Programı (FRiT) kapsamında Türkiye’ye 6 milyar Avro daha taahhüt etti.
AB Türkiye Delegasyonu Mali İş Birliği Lideri Andre Lys, “AB ve üye devletleri 2014 yılından bu yana, Suriyelilere ve mesken sahibi nüfusa yardım için Türkiye’nin övgüye layık eforlarını destekleme istikametinde güçlü bir taahhüt sergiledi. Türkiye ve AB, FRiT kapsamında verimli bir iş birliği içinde, insani yardım, eğitim, göç idaresi, sıhhat, belediye altyapısı ve sosyo-ekonomik dayanak alanlarına odaklanan birçok proje yürütüyor. UNDP’nin kıymetli ve tesirli Türkiye’de Dayanıklılık Projesi büyük bir fark yarattı ve binlerce insanın hayatını etkileyen sıkıntıların tahliline dayanak oldu. Sonuçlar hayli etkileyici ve herkesle paylaşılmalı.” dedi.
Suriyeli göçü, konut sahibi belediyelere bilhassa atık idaresi alanında ağır baskılar oluşturmuştu. UNDP projesi ile, toplam 20 milyon Avro maliyetle 8 yeni tesis inşa edilerek bu yük hafifletildi. Bu tesislerden en büyüğü ise UNDP’nin Gaziantep’te 9,2 milyon Avro maliyetle inşa ettiği son teknoloji eseri, elektriğini kendisi üreten mekanik-biyolojik ayrıştırma tesisi. Yılda 100 bin ton katı atığı sürece kapasitesine sahip olan tesis, geri dönüştürülebilir unsurların satışı ve biyogaz üretimi yoluyla belediye için yeni gelir akışları da yarattı.
Vinton, “Bizim altyapı çalışmalarımız yalnız belediyenin atık idare kapasitesini artırmakla kalmadı, tıpkı vakitte döngüsel iktisadın ‘yeşil’ prensiplerini de uygulamaya koyarak bunu gerçekleştirdi” dedi.
Gaziantep Büyükşehir Belediye Lideri Fatma Şahin ise şöyle konuştu: “Ekonomiyi ekolojiye çevirdiğimiz, insani ve çevresel kalkınmanın çok öne çıktığı, sürdürülebilir kalkınmanın ve sıfır atık projelerinin çok değerli olduğu bir periyoda şahitlik yapıyoruz. İşte bu alanda bizler UNDP ile MADAD Projesi kapsamında, erkenden yola çıkarak değerli sonuçlar elde ettik.”
Projenin ikinci bileşeni ise, hem Suriyeliler hem de konut sahibi topluluklar için istihdam imkanlarının artırılmasına odaklandı. Bu cephede, 8 milyon Avro bütçeli bir inisiyatif ile, Suriyelilerin ağır olduğu kent merkezlerinde, girişimciliği teşvik etmek ve verimliliği artırmak hedefiyle üç “model fabrika” ve üç “inovasyon merkezi” kuruldu. Bu çalışma, klasik maharet geliştirme programlarının tersine, özel bölüm işletmelerinin uzun vadeli rekabet edebilirliğini artırarak yeni istihdam yaratımına kalkınma yaklaşımını uyguluyor.
Mültecilerin lisan mahzurunu aşmalarına yardım etmek hedefiyle da, UNDP, toplam 70 bin kişinin kayıt olduğu Türk lisanı kursları yoluyla 32 bin Suriyeliye (yüzde 70’i kadın) lisan eğitimi sağladı. Lisan öğrenmek için uygun yerler sağlamak maksadıyla, UNDP, Gaziantep’te yeni bir Halk Eğitim Merkezi (HEM) inşa etti; diğer 10 vilayetteki 53 HEM’i de yenileyerek ekipmanla donattı. UNDP ayrıyeten, yüz yüze ve çevrim içi eğitimi birleştiren, yetişkinlerin eğitim gereksinimlerine uyarlanmış harmanlanmış tahsil yaklaşımı geliştirdi, ki bu inovasyon adeta COVID-19 global salgınının geleceğini öngörmüşçesine işe yaradı. Ulusal Eğitim Bakanlığı, bu yaklaşımı başka eğitim programları için de benimsedi.
Bugünkü aktiflik, bu çalışmaları ve UNDP projesinin öteki sonuçlarını sergiledi. Lakin asıl vurgu alınan dersler ve bundan sonraki adımlar üzerindeydi zira Suriyeliler ve konut sahibi topluluklar için kayıtlı istihdam imkanlarını artırma ve böylece kayıt dışı kesime bel bağlamalarını azaltma muhtaçlığı devam ediyor. Hükümet, özel bölüm, sivil toplum ve milletlerarası kuruluşların temsilcilerinden oluşan bir siyaset paneli, mültecilerin insani yardımdan kendine kâfi istihdam durumuna geçişlerine en uygun biçimde nasıl yardım edilebileceğine ait, özel dalda marifet açıklarını (örneğin dokuma sektöründe) gidermeye direkt odaklanma, “mülteci tesir tahvilleri” çıkarma, ihracata dayalı bölümlerde mülteci istihdamının artışını teşvik etmek üzere tercihli ticaret mutabakatlarından yararlanma dahil olmak üzere yeni fikirleri tartıştı.
UNDP, bu aktiflik vesilesiyle, büyük ticaret ortaklarının, çok sayıda mülteci istihdam eden Türk ihracatçılar için ticari tercihler sağlayacağı “Türkiye Kompaktı” için yaptığı fizibilite çalışmasını da tanıttı. Çalışmanın bulgularına nazaran bu yaklaşım, 57 bini mülteciler için olmak üzere toplam 284 bin yeni iş yaratabilir; Türkiye’nin ihracatını yüzde 3, GSYH’sini ise yüzde 0,42 büyütebilir.
Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı
News
